Czy kierowca może załadować/rozładować towar?

W naszej branży bardzo często spotykamy się z praktyką proszenia kierowcy o pomoc przy rozładunku lub o samodzielny rozładunek, bez wcześniejszego ustalenia z przewoźnikiem, że taka sytuacja będzie miała miejsce. Co jednak z odpowiedzialnością, w przypadku uszkodzenia towaru, w trakcie takiego załadunku/rozładunku?

Na wstępie warto odpowiedzieć na pytanie zadane w tytule tego artykułu. Tak, zasadniczo polskie prawo nie zakazuje wykonywania czynności załadunkowych czy rozładunkowych kierowcom. Ba! Wielu jest nawet do takich zadań całkiem nieźle przeszkolonych. Problem pojawia się dopiero w sytuacji, kiedy towar zostanie uszkodzony lub zniszczony w czasie ładowania lub rozładowania. W takim momencie sprawdza się (generalnie dobrze jest zrobić to znacznie wcześniej ‒ prewencyjnie), jakie obowiązki były przypisane do zadań kierowcy. Jeśli o ładowaniu lub rozładowaniu towaru nie było mowy, przewoźnik nie odpowiada za uszkodzenia. Kto zatem odpowiada za załadunek/rozładunek towaru? Według najprostszego przepisu ‒ nadawca i odbiorca.

Za co jest odpowiedzialny kierowca?

Kierowca, co do zasady, ma dopilnować, by proces załadunku i rozładunku towarów przebiegał zgodnie z przepisami oraz z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Wystarczającym jest, by kierowca podczas załadunku i rozładunku jedynie doglądał tych procesów, zadawał pytania i notował swoje wątpliwości. Sam proces załadunku lub rozładunku może należeć do jego obowiązków, jednak dopiero po wyraźnym zaznaczeniu tego w umowie przewozowej.

Załadunek i rozładunek towaru

Odpowiedzialność kierowcy za ładunek obowiązuje natomiast podczas transportu: od załadunku do rozładunku. Warto zatem wiedzieć, na czym precyzyjnie polegają te dwa momenty procesu przewozowego oraz jakie są ich granice:

  • załadunek ‒ jest to czynność, której celem jest umieszczenie ładunku przygotowanego do transportu na środku transportu. Jej ramy trwają od chwili uniesienia towaru, a zamykają się w momencie ułożenia ładunku na środku transportowym;
  • rozładunek ‒ czynność odwrotna, polegająca na wyjęciu przewożonych towarów na obszar bezpośrednio sąsiadujący z danym pojazdem transportowym
czy kierowca może załadować towar?
czy kierowca może załadować towar?

Odpowiedzialność w transporcie krajowym w Polsce

Transporty krajowe wykonywane przez firmę transportową, w pierwszej kolejności podlegają pod przepisy szczegółowej Ustawy prawo przewozowe (PP). Zgodnie z art. 43 tego dokumentu, jeżeli umowa lub przepis szczegółowy nie stanowią inaczej, „czynności ładunkowe należą odpowiednio do obowiązków nadawcy lub odbiorcy”. Zatem jeśli kierowca poproszony o pomoc wykonuje czynności załadunkowe/rozładunkowe, to działa tylko i wyłącznie prywatnie, poza zakresem swoich obowiązków zawodowych. Jest to informacja dość istotna, gdyż niesie ze sobą konkretne konsekwencje.

Wiąże się to z wyłączeniem odpowiedzialności firmy zatrudniającej takiego pracownika, a co za tym idzie, pracodawca kierowcy nie ponosi odpowiedzialności określonej w art. 120. §1 Kodeksu pracy („W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.”), czy też przepisach Kodeksu cywilnego, art. 430. („Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.”).

Zorganizujemy dowolny

transport w 45 minut

lub krócej

Nasz pracownik szybko przygotuje konkretną propozycję, a po jej akceptacji osobiście dopilnuje, by nic nie przeszkodziło w dostawie na umówiony czas.

Nagłe zlecenia nas nie zaskakują, bo jesteśmy dobrze przygotowani.

Przewoźnik natomiast oczywiście ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od jej przyjęcia, do jej wydania (art. 65.1 Ustawy PP), czyli w trakcie transportu. Przyjmuje się, że towar jest wydany w chwili przekazania odbiorcy dokumentów i udostępnieniu przesyłki do rozładunku.

Odpowiedzialność w transporcie międzynarodowym

Transporty międzynarodowe reguluje Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). W temacie odpowiedzialności Konwencja CMR wypowiada się podobnie: „(…) przewoźnik odpowiada, jak za swoje własne czynności i zaniedbania, za czynności i zaniedbania swoich pracowników i wszystkich innych osób, kiedy ci pracownicy lub osoby działają w wykonywaniu swych funkcji” (art. 3. Konwencji). Jeżeli zatem umowa przewozu nie obejmuje załadunku/rozładunku wykonywanego przez kierowcę, wychodzi on poza swoje funkcje, jednocześnie wyłączając odpowiedzialność przewoźnika.

Co z odpowiedzialnością przewoźnika, gdy wyraźnie zgodzi się on na załadunek/rozładunek przez kierowcę?

Wówczas ponosi on odpowiedzialność za uszkodzenie danego towaru. Trzeba jednak podkreślić, że powinien on posiadać ubezpieczenie, które obejmuje załadunek/rozładunek. Większość ubezpieczeń od odpowiedzialności cywilnej przewoźnika (OCP) takiej odpowiedzialności nie pokrywa. Zanim więc taka czynność zostanie zlecona, właściciel towaru powinien zweryfikować taką odpowiedzialność poprzez przegląd umowy OCP. Więcej najważniejszych informacji o ubezpieczeniu przewoźnika znajdziesz w innym artykule na blogu. Zachęcamy do lektury!

rozładunek towaru przez kierowcę
rozładunek towaru przez kierowcę

Kierowca i obowiązek załadunku/rozładunku towaru

Można się zatem zastanawiać, czy kierowca ma obowiązek załadować lub rozładować przewożony towar. Odpowiedź jest dość prosta: w standardzie nie, chyba że jest to jasno uwzględnione w umowie ‒ wówczas takie czynności należą do obowiązków zawodowych kierowcy.

Czy przepisy w temacie rozładunku i załadunku towarów mogą się różnić w zależności od państwa?

Polskie przepisy zakładają brak ustawowego obowiązku pomocy ze strony kierowców podczas załadunku i rozładunku, jak również nie zakazują takich czynności. Co więcej, jeśli taka dobrowolna pomoc wykraczająca poza umowę się pojawi, przewoźnik nie bierze za nią odpowiedzialności. To wszystko nie jest jednak wyznacznikiem, że w każdym kraju europejskim sytuacja będzie wyglądała tak samo. Przykładem może być choćby Hiszpania, w której w 2022 roku wprowadzono całkowity zakaz załadunku czy rozładunku wykonywanego przez kierowcę. „Rozładunek po hiszpańsku” musi być zatem ustalony wcześniej i nie jest za niego odpowiedzialny kierowca. Warto o tym wiedzieć, gdyż zakaz załadunku i rozładunku towaru z samochodu obowiązuje na terenie całej Hiszpanii, również kierowców z innych krajów.

Jakie są konsekwencje naruszenia procedur załadunku i rozładunku?

Niewłaściwe podejście do tematu może w rezultacie doprowadzić do nieplanowanych opóźnień transportu, uszkodzeń, a w ekstremalnych sytuacjach nawet do utraty towaru. W takich sytuacjach trzeba ustalić, kto ponosi odpowiedzialność za straty i w grę, oprócz przepisów prawa przewozowego czy konwencji CMR, będą wchodziły zapisy umowy przewozowej.

Skorzystaj

z szybkiej wyceny

Skontaktuj się z naszymi sprzedawcami - otrzymasz oferte w 45 minut!

Czy ustne upoważnienie przewoźnika do załadunku/rozładunku wystarczy?

Wiele firm przewozowych i wielu kierowców spotyka się z sytuacją, w której nadawca i/lub odbiorca próbuje uzyskać pomoc przy czynnościach załadunkowych oraz rozładunkowych, powołując się na przekazanie ustnego upoważnienia do takich czynności. Warto jednak pamiętać, że w momencie zaistnienia jakiejkolwiek szkody, takiego upoważnienia nie da się udowodnić, więc nie zabezpiecza ono interesów którejkolwiek ze stron sporu. Wszystkie ustalenia dobrze jest mieć zawarte w umowie i na piśmie.

Transportuj bezpiecznie i na czas!

Załadunek z rampy, pomoc przy rozładunku, a może tylko przewóz ‒ bez względu na to, jakie masz dokładne zapotrzebowanie transportowe, skontaktuj się z firmą Stan Trans. Razem doprecyzujemy szczegóły, a nasi kierowcy dowiozą Twój towar szybko i bezpiecznie!

Sprawdź

pozostałe wpisy

spedycja niemiecka - co warto wiedzieć? Co warto wiedzieć o transporcie towarów z i do Niemiec?

Niemcy, jako jedna z największych gospodarek w Europie i główny partner handlowy Polski, odgrywają kluczową rolę w międzynarodowym obrocie towarowym. Transport towarów z i do Niemiec jest więc niezwykle ważny […]

28/03/2024 - StanTrans_Admin

Czym różni się firma transportowa od firmy spedycyjnej?

Transport i spedycja to dwa pojęcia, które bardzo często są używane zamiennie, jednak nie jest to właściwe podejście. W rzeczywistości oznaczają one dwie różne dziedziny, które mimo branżowego podobieństwa mają […]

22/02/2024 - StanTrans_Admin

tranzyt towarów Co to jest tranzyt w transporcie towarów?

Międzynarodowy transport towarów jest jedną z ważniejszych gałęzi gospodarczych. Dzięki niemu istnieje możliwość sprawnego rozprowadzania rozmaitych produktów na wszystkie kontynenty. Branża transportowa odznacza się własną, specyficzną terminologią, w której m.in. […]

29/01/2024 - StanTrans_Admin

spedytor koordynujący załadunek towarów Jak wybrać spedycję?

Na naszym blogu zajmowaliśmy się już kryteriami wyboru dostawcy usługi transportowej, czyli przewoźnika. Ale przewoźnik nie jest jedyną opcją w tym kontekście. Możemy również skorzystać z usługi spedycji, która w […]

03/01/2024 - StanTrans_Admin