Jakie informacje zawiera list przewozowy CMR. Które są niezbędne?

Konwencja CMR to jeden z popularnych dokumentów regulujących warunki przewozów międzynarodowych. Umowa ta ma zastosowanie przede wszystkim w momencie zarobkowego przewożenia towarów, jeżeli miejsce przyjmowania przesyłki lub jej dostarczenia znajduje się w dwóch różnych krajach, z których chociaż jeden jest sygnatariuszem konwencji. Co ważne, dowodem zawarcia umowy na zasadach CMR jest list przewozowy. Jakie informacje są zatem niezbędne do jego poprawnego uzupełnienia?

Czy jest obowiązkowy?

Na początek warto odpowiedzieć sobie na kluczowe pytanie: czy sporządzenie listu przewozowego CMR jest konieczne do zawarcia umowy przewozowej? Według zapisów konwencji list jest potwierdzeniem zawarcia takiej umowy, aczkolwiek ani jego brak, ani zgubienie, ani błędy w wypełnieniu nie odbierają mocy prawnej umowy przewozowej. Praktyka jednak pokazuje, że lepiej taki list posiadać, chociażby z uwagi na ewentualne nieścisłości wynikłe w trakcie transportu międzynarodowego. Bez takiego poświadczenia przewoźnikowi będzie dużo trudniej dochodzić swoich praw, jeśli zaistnieje kwestia sporna np. ze zleceniodawcą.

Ile egzemplarzy listu?

Zwyczajowo mówi się o trzech egzemplarzach listu przewozowego, które warto sporządzić – jeden jest przeznaczony dla nadawcy przesyłki, drugi zostaje dla przewoźnika, trzeci natomiast zawsze towarzyszy przewożonemu towarowi. Każdy z takich oryginalnych listów powinien być podpisany zarówno przez nadawcę, jak i przewoźnika. 

W praktyce pojawia się jednak więcej egzemplarzy listu przewozowego. Z jednej strony im więcej pojazdów zaangażowanych w transport towaru, tym więcej listów przewozowych (jedna sztuka na pojazd). Z drugiej strony dokument ten jest często wymagany przy okazji załatwiania kwestii formalnych np. podczas kontroli celnej.

Kluczowe elementy listu przewozowego CMR

Z czego zatem powinien składać się wzór takiego dokumentu, jakim jest list przewozowy CMR? Wśród elementów koniecznych znajdziemy: 

• miejsce i datę wystawienia takiego listu;
• dane (nazwisko, nazwę, adres) nadawcy, ale i przewoźnika oraz odbiorcy towaru;
• miejsce i datę jego przyjęcia oraz planowane miejsce dostarczenia;
• dane dotyczące towaru: określenie jego rodzaju, sposobu opakowania, liczbę sztuk, wagę itp.;
• koszt przewozu (wynagrodzenie, należności celne i inne koszty wygenerowane w czasie od zawarcia umowy do dostarczenia przesyłki);
• informacje potrzebne do odprawy celnej i innych formalności;
• klauzulę o podleganiu danego przewozu ustaleniom konwencji CMR.

Dodatkowe informacje zawarte w liście przewozowym

Według przepisów konwencji CMR do listu przewozowego można dopisać wszelkie informacje, które strony uważają za istotne. Wśród takich dodatkowych treści konwencja przewiduje m.in. powiadomienie o zakazie przeładunkowym, dane dotyczące kosztów ponoszonych przez nadawcę, wartość kwotową przewożonego towaru, wytyczne dla przewoźnika (od nadawcy) w kwestii ubezpieczenia towaru, termin realizacji transportu, a także spis dokumentów, które są w posiadaniu przewoźnika. 

Zorganizujemy dowolny

transport w 45 minut

lub krócej

Nasz pracownik szybko przygotuje konkretną propozycję, a po jej akceptacji osobiście dopilnuje, by nic nie przeszkodziło w dostawie na umówiony czas.

Nagłe zlecenia nas nie zaskakują, bo jesteśmy dobrze przygotowani.

wyślij zapytanie

Lepiej więcej niż mniej

Wiemy już, jakie dane pojawiają się zwykle w liście przewozowym oraz które z nich są niezbędne, a które stanowią pewną możliwość w kontekście do zaistnienia konkretnej sytuacji. Czy zatem wystarczy wypełnić wymagane minimum informacyjne, żeby komfortowo przewozić towary? Z prawnego punktu widzenia, jak już było to wspomniane, listu przewozowego może w ogóle nie być, a umowa przewozowa nadal jest w mocy. Jednak zabierając się za sporządzenie dokumentu, który ma być wartościowy dla każdej strony procesu przewozowego, warto zadbać o klarowność informacji i zawrzeć w nim wyczerpującą ilość danych. Dlaczego? Ponieważ w przypadku braku jakiegokolwiek innego dokumentu, list przewozowy – oprócz tego, że jest dowodem zawarcia umowy przewozowej – zaświadcza, jakie są jej konkretne warunki. Jest to ważne, kiedy należy ustalić, czy każda ze stron wywiązała się ze swoich obowiązków i na kim spoczywa odpowiedzialność za zaistniałe szkody lub poniesione dodatkowe koszty przewozu.

Jeśli podstawowe dane są wypełnione niestarannie, brakuje w nich niektórych informacji i z powodu tych niedociągnięć podczas przewozu wystąpią niespodziewane szkody – za nie jest odpowiedzialny nadawca. Z kolei w przypadku braku oświadczenia o podleganiu konwencji CMR za wszelkie ewentualne szkody ponoszone przez osoby mające prawo do towaru odpowiada przewoźnik. To pokazuje, że niuanse w przypadku listu przewozowego są dosyć istotne.

Obowiązki przewoźnika

Osoba, która przyjmuje towar, powinna sprawdzić, czy stan faktyczny odpowiada temu, co widnieje w liście przewozowym: ilość towarów w przesyłce, ich stan oraz stan opakowania. Wszelkie dostrzeżone niezgodności przewoźnik wyraźnie zaznacza w liście przewozowym jako zastrzeżenia do przyjmowanego towaru.

Nadawca może też wymagać od przewoźnika dokładnego sprawdzenia ilości towaru w przesyłce (wagi, liczby sztuk itd.), za co przewoźnik może domagać się dodatkowej opłaty. Jeśli przewoźnik nie wpisze do listu przewozowego żadnych uwag i zastrzeżeń, przyjmuje się, że towar w chwili przyjęcia był w dobrym stanie i dane z listu są właściwe.

Obowiązki formalne nadawcy przesyłki

Tutaj pojawiają się w szczególności załączniki do listu przewozowego, które mogą się przydać w czasie załatwiania różnych kwestii formalnych (np. celnych). Przewoźnik nie ma obowiązku sprawdzania adekwatności tych dokumentów, stąd cała odpowiedzialność za niepoprawny lub niewystarczający zakres przekazanych danych spoczywa na nadawcy.

Jak widać, list przewozowy jest dokumentem, o który warto zabiegać. W internecie można znaleźć gotowe wzory listów CMR do wypełnienia. Dobrze jednak sprawdzić, czy zakres, który obejmują, jest wystarczający dla naszego przypadku i zapewni sprawny oraz bezpieczny proces przewozu towarów.